STEENWIJKERWOLD – Al vijftig jaar stelt de 76-jarige Harcourt Klinefelter zijn leven in dienst van het gedachtengoed van Martin Luther King. Hij was in de jaren voor zijn dood zijn naaste pr-medewerker en woont sinds de dood van King in Nederland, waar zijn vrouw werd geboren. Klinefelter is heel trots op de met een Oscar bekroonde film Selma, die één van de belangrijkste episoden uit de strijd van doctor King vereeuwigt.
De film geeft volgens Klinefelter een heel realistisch beeld van de mars in 1965. “Ik vind het heel belangrijk dat duidelijk wordt dat de doctor King niet in zijn eentje de beweging was”, legt hij uit. “Het was juist de grote groep mensen die de veranderingen hebben gerealiseerd. Het kostte zoveel tijd en energie voordat er iets kon worden gerealiseerd, terwijl de meeste mensen bij doctor King vooral aan de I have a dream-speech denken.”
De makers hebben zich wel een paar vrijheden gepermiteerd in de tijdspannen van het verhaal: de aanslag op de kerk waarbij een aantal donkere kinderen omkwamen, was in werkelijkheid anderhalf jaar vóór Selma. “Maar ik snap die keuze wel. Het was een zwarte bladzijde in de geschiedenis van de mensenrechtenbeweging. En dat soort incidenten vond aan de lopende band plaats: de makers hebben hiervoor gekozen om snel en helder een tijdsbeeld neer te zetten.”
Speeches
Klinefelter, al zijn hele leven actief als predikant, ontmoette King in Selma. Hij voelde zich geroepen om aan de protestmars mee te doen nadat een blanke collega na een bezoek aan een ‘zwart’ café door racisten werd vermoord. Na de mars meldt hij zich aan bij de Southern Christian Leadership Conference, de organisatie achter King, en wordt zijn naast persmedewerker. Hij neemt alle speeches op, verspreidt ze onder de media en maakt samenvattingen voor radio-uitzendingen – nog steeds dreunt hij moeiteloos hele passages op. Hier leert Klinefelter ook zijn vrouw Annelies Koopmans kennen, die in de VS is middels een uitwisseling van de Doopsgezinde Kerk in Drachten. Hier trouwen ze ook in 1966.
Het gelukstelegram dat zij van King kregen, koestert Klinefelter nog steeds, net als de ontmoetingen met de iconische leider. “Wat ik zo goed vind aan de film, is dat duidelijk wordt gemaakt wat een druk zijn publieke leven op zijn privéleven had”, legt de predikant uit. Zijn eerste keer in het huis van de familie King kan hij nog tot in detail reconstrueren. “Ze woonden in het getto, en hadden ondanks alle bedreigingen niet eens een inbraakalarm. Mevrouw King vroeg of ik wilde blijven eten; ik antwoordde dat ik mezelf niet waardig genoeg voelde om aan één tafel met doctor King te mogen zitten. ‘Harcourt, zo’n opmerking maakt het noodzakelijk dat ik nog maar eens een lange preek ga schrijven over hoe alle mensen gelijk zijn.’ Die eyeopener was een heel belangrijk moment in mijn leven.”
Nalatenschap
Sindsdien heeft Klinefelter zijn leven gewijd aan liefde en geweldloosheid als wapen tegen oorlog, haat en racisme. Hij zette zich onder anderen in om de Molukse treinkaping zonder bloedvergieten te laten eindigen en leerde vluchtelingen uit voormalig Joegoslavië geweldloosheid. Hij spreekt met regelmaat op openbare evenementen als bevrijdingsfestivals en vertelt over de nalatenschap van King, die in 1968 werd vermoord.
Het is geen eenvoudige taak in een wereld die steeds harder en agressiever lijkt te worden. “We besteden miljarden aan het herstellen van geweld, maar nauwelijks geld aan het voorkomen daarvan”, legt de predikant uit. Toch blijft hij onvoorwaardelijk geloven in zijn doel. “Als je mij een halve eeuw terug had verteld dat de Berlijnse Muur zou vallen zonder bloedvergieten, of dat Apartheid zonder een oorlog zou worden afgeschaft, had ik je voor gek verklaard. Ik heb genoeg mooie dingen gezien om in mijn idealen te blijven geloven.”
Selma is op dit moment te zien in de Nederlandse bioscopen.
